top of page

Stappenplan docent

Belangrijke informatie

Doelgroep: KriTiCO is geschikt voor alle leerjaren en alle onderwijstypen. Leerlingen kunnen individueel of in tweetallen het stappenplan doorlopen. Een grotere groep zou eventueel kunnen, maar dat is afhankelijk van de opdracht en eindtaak die erbij gegeven worden.

Tijdsinvestering: Het doorlopen van alle stappen neemt (globaal) 4 tot 6 weken in beslag. Dit hangt natuurlijk wel af van de grootte en eisen van de eindtaak. Voor een profielwerkstuk, wat een ‘groter’ onderzoek is, kan dit stappenplan namelijk ook een heel schooljaar aan tijd vragen.

Hulpmiddelen: Leerlingen mogen gebruik maken van allerlei bronnen (van de bijbehorende leergang tot krantenartikelen, internetbronnen, etc.).  

 

Stappenplan

1. VOORBEREIDING (Stap 1 t/m 3 van KriTiCO)

Hoe bereid je de leerlingen voor en welke introductie geef je aan de leerlingen?

​

De start

Het allerbelangrijkste is dat we de nieuwsgierige houding van de leerlingen opwekken tijdens onze les(sen). Wat is hiervoor nodig? Eigenlijk is het heel simpel. In onze lessen maken we vrijwel altijd gebruik van (authentiek) materiaal: we laten ze video's en foto's zien, teksten lezen, audio's beluisteren. En hieraan koppelen we vaak een opdracht of eindtaak. Maar stellen we ze eigenlijk weleens de volgende vragen, zonder al in te gaan op de opdracht of doelen?

- Welke vraag komt bij je op bij het zien/lezen/beluisteren van het materiaal?

- Wat verbaast je?

- Wat interesseert je?

- Waar wil je achter komen? 

Hiermee beginnen we namelijk al met het stimuleren van de nieuwsgierige houding: we laten ze zelf bewust nadenken over taal en cultuur, en we kunnen ze helpen in het formuleren van vragen die ze zelf beantwoord willen hebben. 

​

Is er een (grotere) eindtaak?

Stap 1: Zorg ervoor dat leerlingen duidelijk weten of ze individueel en/of in tweetallen of groepen mogen werken en laat ze in dat geval de groepen zo vroeg mogelijk al vormen.

Stap 2: Leg uit wat de eindtaak is (dit hangt af van het thema dat behandeld wordt en wat de doelen zijn) en benoem duidelijk de succescriteria. Leg vervolgens het stappenplan van KriTiCO uit en laat ook de tijdsinvestering weten voor de eindtaak.

Stap 3: Leg de leerlingen uit dat ze in deze fase (stap 1 t/m 3) een antwoord gaan geven op de vragen “Wat wil ik weten? Waar ben ik nieuwsgierig naar? Wat wil ik beantwoord hebben?” en “hoe ga ik het doen?”.

Stap 4:  Laat de leerlingen inspiratie opdoen door op de website van KriTiCO te kijken naar de voorbeelden die worden gegeven. Help ze hierbij en stel vragen: waar zijn ze in geïnteresseerd, bijvoorbeeld? Zorg ervoor dat leerlingen voor zichzelf hun eigen doelen en planning duidelijk opschrijven/benoemen (help ze hierbij en stel vragen).

​

​2. ​UITVOERING (Stap 4 van KriTiCO)

Hoe begeleid je het beste de leerlingen en hoe kan er feedback worden gegeven?

​

Feedback geven en leerlingen begeleiden zijn hoe dan ook belangrijk, maar vooral tijdens de stap van de uitvoering zijn deze het meest nodig. In deze fase heeft de leerling namelijk voor ogen waar hij/zij naartoe wilt en hoe/in welk tijdsblok het gedaan moet worden. De leerling realiseert nu de opdracht en haalt de nodige informatie uit de bronnen. Tijdens deze fase kan er feedback gegeven worden aan de leerlingen door de docent, maar dit kunnen zij ook aan elkaar geven (peerfeedback). De docent kan dit doen door de vragenhouding aan te nemen en de leerlingen kritische vragen te stellen, kijkend naar hun geformuleerde planning en doelen en de geraadpleegde bronnen. Hierbij kunnen de 5 WH-vragen in gedachten worden gehouden: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Probeer de intrinsieke motivatie van leerlingen te vergroten: deze praktijktips kunnen daarbij helpen. Ook is het van belang om kritische vragen te stellen over de informatie: waar komt het vandaan en is de informatie juist/betrouwbaar? Bij peerfeedback kan de opdracht bijvoorbeeld zijn dat leerlingen drie concrete feedbackvragen stellen aan hun klasgenoten en met behulp van de feedback van de lezers hun tekst herschrijven. Ook kan dit peerfeedbackformulier worden gebruikt.

​

3. PRESENTEREN EN VERDIEPEN (Stap 5 t/m 7 van KriTiCO)

Hoe help  je leerlingen inzien welke informatie belangrijk is en wat zij eraan hebben?

​

Stap 1: In deze fase hebben leerlingen antwoord(en) gevonden op hun vraag/vragen en hebben zij informatie verwerkt in een verslag. Het kan soms echter zo zijn dat leerlingen te veel of te beknopte informatie hebben. Ga daarom met de leerling in gesprek over wat zij aan resultaten hebben en begeleid ze in de juiste formulering en in het kiezen van de belangrijkste informatie voor hun onderwerpen/vraagstukken.

Stap 2: Pas een werkvorm toe waarbij leerlingen elkaar het gemaakte werk presenteren/pitchen. Zo kunnen zij zien wat zij geleerd hebben en ook feedback krijgen voor de eindversie.

Stap 3: Soms vinden leerlingen het lastig om in te zien wat zij hebben aan het werk dat ze hebben gemaakt en aan de informatie. Wat in deze fase belangrijk is, is om terug te blikken naar hun eigen doelen. Zijn deze allemaal behaald? Ook kan hun de opdracht worden gegeven om drie concrete (nieuwe) ‘can do’s’ te laten opschrijven of concrete vervolgstappen (wat kunnen zij met de informatie? Wanneer/hoe kunnen zij het toepassen in het dagelijkse leven?).

​

4. EINDFASE (Stap 8 van KriTiCO)

Hoe ronden de leerlingen de taak af en hoe laat je de leerlingen reflecteren?

​

Stap 1: Zorg ervoor dat leerlingen checken of zij de succescriteria behaald hebben. Bespreek de verkregen resultaten en maak duidelijk hoe zij het gemaakte werk inleveren.

Stap 2: Het is van belang dat leerlingen, zodra ze de eindtaak hebben afgerond, een fase van zelfevaluatie ingaan om hun leerproces te evalueren en het gerealiseerde werk te waarderen. Ga een open discussie aan en vraag of de prestaties zijn verbeterd en de doelen zijn behaald. Help leerlingen met reflecteren a.d.h.v. de vragen in het volgende reflectiemodel: TERUGBLIK.

bottom of page